Gwenu dan Fysiau

Dwi wrth fy modd gyda Wicipedia a Wikipedia. Yn ddiweddar dwi di bod yn treulio mwy o amser ar y ddau yn hytrach nag ar flogio. Byddai grêt petai mwy yn cyfrannu at yr Cymraeg, ac dwi am bostio rhyw fath o 'quick guide' i'r peth yn fuan. Wrth sgwennu, mae 13,623 o erthyglau ar y fersiwn Gymraeg, gobeithio wir na gymerith lawer i gyrraedd y garreg filltir o 15,000 erthygl.

Mae yna dipyn o wahaniaeth rhwng y Wiki Cymraeg a'r Saesneg a nid dim ond mewn niferoedd yr erthyglau a chyfranwyr. Dau beth mae'nt yn weddol llym arno ar y Wikipedia Saesneg yw:

• Notability: "A topic is presumed to be notable if it has received significant coverage in reliable sources that are independent of the subject."
• Verifiability: "The threshold for inclusion in Wikipedia is verifiability, not truth. "Verifiable" in this context means that readers should be able to check that material added to Wikipedia has already been published by a reliable source."

Mae'r ddau uchod yn bwysig wrth gwrs os yw am fod yn wyddoniadur gwerth ei halen. Sdim pwynt cael erthyglau arno am unrhyw 'Tom, Dick neu Sanddef' (ahem!), ac hefyd er mwyn i ddarllenwr fod yn siwr bod beth mae nhw'n ddarllen yn wir, mae'n ddefnyddiol bod a ffynhonell ddibyniadwy ac yn ddelfrydol dolen atynt. Gall hyn fod yn broblem ar gyfer erthyglau yn ymwneud â phethau mewn iaith lleafrifol.

1. Hyd yn oed os yw rhywbeth yn boblogaidd ymysg Cymry Siaradwyr Cymraeg, fel nofel neu albwn e.e., byddai wedyn ond yn golygu gwerthiant o rhyw 1,000 copi mae'n siwr.
2. Mae'n anghyffredin iawn i'r wasg iaith Saesneg ysgrifennu am bethau Cymraeg
3. Mae'r wasg Gymraeg yn fychan ofnadwy a phrin iawn yw ei bresenoldeb ar y wê - byddai'n handi gallu chwilio gwefan Golwg am hen erthyglau.

Yn ddiweddar ychwanegwyd erthygl am maes-e at y Wikipedia, ac yn syth fe gwestiynwyd Notbility y pwnc, a rhoddwyd tag 'speedy-deletion' arno. Yn ffodus fe ehangwyd ar yr erthygl ac efallai petai'r erthygl wedi ei hysgifennu'n wahanol yn y lle cyntaf ni fyddai wedi bod cymaint o broblem. Ond i ddweud y gwir roedd yn anodd dros ben dod o hyd i unrhyw ffynhonellau 'awdurdodedig' am y wefan.
Dwi'n cofio'r un peth yn digwydd pan osodwyd erthygl am y band Anweledig pan holodd rhywun oes oedd y band yma'n nodedig a'i peidio. Bu hefyd trafodaeth am ddilysrwydd erthygl am Scottish Gaelic Punk.

I mi mae hyn yn dangos bod eisiau i siaradwyr Cymraeg gyfrannu at wefannau fel Wikipedia er mwyn i'n diwylliant gael ei adlewyrchu a'i gynrychioli, ac hefyd mae'n codi cwestiwn a oes peryg i erthyglau ar y Wikipedia Saesneg fod yn Eingl-sentrig.