Chawn nhw ddim odli
9.2.05
Roedd stori ar Radio Cymru a Radio Wales bore ma (ond dim i'w weld ar y we eto) bod athrawon, yn arbennig o ysgolion yng Nghaerdydd yn anfodlon gyda dewis un o'r cerddi sydd rhaid eu dysgu ar gyfer cystadleuaeth llefaru yn Eisteddfod yr Urdd 2005. Y gerdd mewn cwestiwn yw 'Chei di ddim odli' gan Myrddin ap Dafydd. Sgin i'm dolen at y gerdd chwaith i'w dangos ond roedd tri llinell yn poeni'r athrawon:
Un oedd gyda'r linell yn gorffen gyda "... fy mhlentyn gwyn". Roedd athrawon yn honi bod hyn yn anaddas yn arbennig o ystyried bod yr Eisteddfod yn cael ie chynnal yng Nghaerdydd, ein prif ddinas aml ethnig (groan). Rwan mae'n amlwg i bron bawb mai ffordd o ddweud 'fy mlentyn annwyl' neu bebyg yw'r frawddeg a dim i'w wneud gyda tras, felly dwi'n meddwl fod yn ddadl yn eu gwneud i ymddangos yn wirion braidd.
Y ddau beth arall oedd y defnydd o'r gair 'tin' ar disgrifiad o ferwi pen brennin Lloegr.
Y peth cyntaf ddaeth i'm meddwl oedd y byddai hyn yn fêl ar fysedd y wasg saesneg/saesnig. Wrth fynd i'r gwaith gwrandawais ar Rhys rhywbeth o un o'r undebau athrawon, yn gyntaf ar Radio Cymru roedd yn dweud mai ei farn personol yw ei fod yn hoff o'r gerdd ond ei fod yn deall pryderon yr athrawon i raddau. Pan holwyd ef eto ar Radio Wales gan Vaughan Roderick, dwedodd yr un peth ond yn anffodus aeth ymlaen a dweud efallai bod rhai (h.y. yr Urdd ac Ysgolion Cymraeg efallai) yn cymeryd yn ganiataol os yw rhywun yn siarad Cymraeg eu bod hefyd yn mynd i fod yn genedlaetholwyr ayyb, a thra byddai'r gerdd yn addas i blant oed 12 - 14 oed, nid oedd yn ei gweld yn addas i rai 9 oed.
Dadl Myeddin ap Dafydd (ni chlywis hyn, mond clywed rhywun o'r Urdd yn ei ategu - byddai dolenni ddefnyddiol iawn yma!) oedd y dylid esbonio cefndir y gerdd, sef y deddfau Penal a oedd yn rhwystro Cymry rhag byw yn y trefi, gweithio na barddoni. Ydi 9 oed yn rhy gynnar i ddysgu plant eu hanes?
Un oedd gyda'r linell yn gorffen gyda "... fy mhlentyn gwyn". Roedd athrawon yn honi bod hyn yn anaddas yn arbennig o ystyried bod yr Eisteddfod yn cael ie chynnal yng Nghaerdydd, ein prif ddinas aml ethnig (groan). Rwan mae'n amlwg i bron bawb mai ffordd o ddweud 'fy mlentyn annwyl' neu bebyg yw'r frawddeg a dim i'w wneud gyda tras, felly dwi'n meddwl fod yn ddadl yn eu gwneud i ymddangos yn wirion braidd.
Y ddau beth arall oedd y defnydd o'r gair 'tin' ar disgrifiad o ferwi pen brennin Lloegr.
Y peth cyntaf ddaeth i'm meddwl oedd y byddai hyn yn fêl ar fysedd y wasg saesneg/saesnig. Wrth fynd i'r gwaith gwrandawais ar Rhys rhywbeth o un o'r undebau athrawon, yn gyntaf ar Radio Cymru roedd yn dweud mai ei farn personol yw ei fod yn hoff o'r gerdd ond ei fod yn deall pryderon yr athrawon i raddau. Pan holwyd ef eto ar Radio Wales gan Vaughan Roderick, dwedodd yr un peth ond yn anffodus aeth ymlaen a dweud efallai bod rhai (h.y. yr Urdd ac Ysgolion Cymraeg efallai) yn cymeryd yn ganiataol os yw rhywun yn siarad Cymraeg eu bod hefyd yn mynd i fod yn genedlaetholwyr ayyb, a thra byddai'r gerdd yn addas i blant oed 12 - 14 oed, nid oedd yn ei gweld yn addas i rai 9 oed.
Dadl Myeddin ap Dafydd (ni chlywis hyn, mond clywed rhywun o'r Urdd yn ei ategu - byddai dolenni ddefnyddiol iawn yma!) oedd y dylid esbonio cefndir y gerdd, sef y deddfau Penal a oedd yn rhwystro Cymry rhag byw yn y trefi, gweithio na barddoni. Ydi 9 oed yn rhy gynnar i ddysgu plant eu hanes?
