Ystadegau, Ystadegau, Ystadegau
3.1.05
Yn aml pan mae cwmniau a sefydlaidau yn meddwl am esgus/rheswm dros beidio darparu gwasanaeth Cymraeg, un ateb yw nad yw'r niferoedd o ychydig dros 500,000 yn ei wneud yn viable. Mae hyn ynddoi hun yn agwedd anghywir ac ddim yn cymeryd i ystyriaeth faint o fobl sy'n byw yng ngweddill y DG sy'n gallu siarad Cymraeg. Dyw'r data hyn ddim yn cael ei gasglu yn y Cyfrifiad am ryw reswm, ond mae modd gweld sawl a aned yng nghymru ond yn byw yng ngweddill y DG. Yn ôl y dudalen hon, mae 2.8 miliwn o boblogaeth y DG wedi eu geni yng Nghymru. Dim ond ychydig dan 75% (2.25 miliwn) o'r 3 miliwn sy'n byw yng Nghymru wedi eu geni yma, felly mae'n golygu bod 2.8 miliwn minus 2.25 miliwn, sef 550,000 o Gymry yn byw yn rhannau eraill y DG.
Does dim tystiolaeth gyda fi ond tybiaf bod canran uwch o siaradwyr Cymraeg yn mynychu prifysgolion ac o ganlyniad yn gadael Cymru i astudio a gweithio, felly credaf ei bod yn deg i gymeryd bod o leiaf 20%* o'r 550,000 hyn, sef 110,000 y gallu siarad, darllen ac ysgrifennu'n Gymraeg. Gan fod cymaint o'n gwasanaethau fel canolfannau galw wedi eu canoli bellach a'u lleoli tu allan i Gymru, dylwn gofio cynnwys y 110,000 ychwanegol yma.
*dewisiais y ffigwr o 20% wedi ei selio ar y canlyniadau hyn
Dwi'n cymeryd yn ganiataol fod y fffigwr 20% yn cyfeirio at bobl sy'n gallu siarad, sgwennu a darllen yn Gymraeg. Ac os ydynt yn meddu ar y tri sgil siawns y byddent yn dewis defnyddio'r iaith os yw'r cynnig ar gael (efallai mod in anghywir wrth gwrs)
Darganfyddiad ddiddorol arall oedd:
Canlyniadau arolwg ieithyddol diweddar sydd wedi cael ychydig iawn o sylw hyd y gwyddwn i yw arolwg a wnaed ar ran Bwrdd yr Iaith. Mae erthygl amdano ar Eurolang ond ddim ar wefan y Bwrdd hyd y gwela i, o dan y pennawd Miliwn o bobl mewn cysylltiad â’r Gymraeg
Does dim tystiolaeth gyda fi ond tybiaf bod canran uwch o siaradwyr Cymraeg yn mynychu prifysgolion ac o ganlyniad yn gadael Cymru i astudio a gweithio, felly credaf ei bod yn deg i gymeryd bod o leiaf 20%* o'r 550,000 hyn, sef 110,000 y gallu siarad, darllen ac ysgrifennu'n Gymraeg. Gan fod cymaint o'n gwasanaethau fel canolfannau galw wedi eu canoli bellach a'u lleoli tu allan i Gymru, dylwn gofio cynnwys y 110,000 ychwanegol yma.
*dewisiais y ffigwr o 20% wedi ei selio ar y canlyniadau hyn
Dywedodd dros un rhan o bump (21 y cant) o boblogaeth Cymru eu bod yn gallu siarad Cymraeg yng Nghyfrifiad 2001 gyda chyfrannau tebyg yn gallu darllen (20 y cant) ac ysgrifennu (18 y cant) Cymraeg. Cofnododd un ar bymtheg y cant bod ganddynt yr holl sgiliau hyn.
Roedd y rhai a anwyd yng Nghymru yn llawer mwy tebygol o feddu ar sgiliau iaith Gymraeg na'r rhai a anwyd y tu allan i'r wlad (20 y cant o gymharu â 7 y cant).
Dwi'n cymeryd yn ganiataol fod y fffigwr 20% yn cyfeirio at bobl sy'n gallu siarad, sgwennu a darllen yn Gymraeg. Ac os ydynt yn meddu ar y tri sgil siawns y byddent yn dewis defnyddio'r iaith os yw'r cynnig ar gael (efallai mod in anghywir wrth gwrs)
Darganfyddiad ddiddorol arall oedd:
Fodd bynnag, roedd y rhai a anwyd y tu allan i Gymru yn fwy tebygol o feddu ar sgiliau iaith Gymraeg os oeddent yn byw mewn ardal Awdurdod Unedol lle defnyddir Cymraeg yn eang. Er enghraifft roedd 17 y cant o'r rhai a anwyd y tu allan i Gymru a oedd yn byw yng Ngwynedd, yn gallu siarad, darllen ac ysgrifennu Cymraeg.
Canlyniadau arolwg ieithyddol diweddar sydd wedi cael ychydig iawn o sylw hyd y gwyddwn i yw arolwg a wnaed ar ran Bwrdd yr Iaith. Mae erthygl amdano ar Eurolang ond ddim ar wefan y Bwrdd hyd y gwela i, o dan y pennawd Miliwn o bobl mewn cysylltiad â’r Gymraeg
